Ortadoğu Ateş Altında: Çatışma Küresel Süt Ürünleri Endüstrisini Nasıl Etkiliyor
IFCN verilerine göre, devam eden gerginlikler, gübre ve yem maliyetlerini—süt üretim maliyetlerinin ana bileşenleri—şimdiden önemli ölçüde etkiliyor. 2025'in ilk altı ayında, gübre fiyatları geçen yılın aynı dönemine göre %14 arttı. Bunun başlıca nedeni İran'daki amonyak ve üre üretim tesislerine yapılan saldırılar ve küresel pazarda tetiklenen kıtlık.
Sadece bir hafta içinde petrol fiyatlarındaki %8'lik artış baskıyı daha da artırdı. Süt çiftçileri, özellikle yem hasadı sezonunda yakıt ve lojistik maliyetlerine duyarlı olduklarından, bu tür dalgalanmalar karlılıklarını ciddi şekilde etkileyebilir.
"Çiftçiler artan maliyetler ve değişken talep arasında sıkışmış durumda," diye rapor ediyor IFCN ekonomistleri. Durumun çarpıcı bir göstergesi, Orta Doğu ülkelerinin süt ürünleri stoklama faaliyetleri. Özellikle Okyanusya ve Küresel Süt Ürünleri Ticaret (GDT) platformunda son zamanlarda tereyağı ve peynirin yüksek satın alma hacimleri kaydedildi.
Bu strateji, daha fazla çatışma tırmanışı ve nakliye kesintileri nedeniyle potansiyel tedarik kesintilerini öngörüyor. Ancak, bu tür stoklama, küresel süt yağı fiyatları için yalnızca kısa vadeli bir destek sağlayabilirken, genel talep zayıf kalıyor.
Ek bir risk, ticaret kısıtlamalarının sıkılaşmasından kaynaklanıyor. İran'a yönelik yaptırımlar ve diğer bölgesel oyuncuların olası katılımı, küresel akışları—sadece enerji değil, aynı zamanda gübre ve yem de—kesintiye uğratma tehdidi taşıyor. Tüm bunlar dünya genelinde süt üretim maliyetlerini artırıyor.
Süt ürünleri endüstrisi için bu, üretim iyileşmesi gibi nispeten istikrarlı piyasa temellerinin bile jeopolitik şoklarla zayıflatılabileceği yüksek oynaklık senaryosuna dönüş sinyali veriyor.
