Kazakistan Yeterince Süt Üretiyor, Ancak İthalata Bağımlı Kalıyor
Tarım Bakanlığı'na göre, 2024 yılında Kazakistan'da yaklaşık 3,5 milyon ton çiğ süt üretildi ve bakanlığın hesaplamalarına göre bu miktar iç piyasayı tamamen karşılamaya yetiyor.
"Halkın yıllık talebi yaklaşık 1 milyon ton, fiili tüketim ise yaklaşık 665 bin ton," dedi Kazakistan Tarım Bakanlığı Gıda Piyasaları ve İşleme Departmanı Direktörü Saule Zhurnova.
Ancak ithalat verileri farklı bir tablo ortaya koyuyor: Mağaza raflarında "Rusya'da Üretilmiştir" ve "Belarus'ta Üretilmiştir" etiketli ürünler giderek daha fazla yer alıyor.
Ticaret ve Entegrasyon Bakanlığı'na göre, Kazakistan 2023 yılında 125.000 tondan fazla süt ürünü ithal etti ve bu rakam 2024 yılında 136.000 tona yükseldi.
Kazakistan Cumhuriyeti Ticaret ve Entegrasyon Bakanlığı Halkla İlişkiler Dairesi baş uzmanı Erkema Mukhtarkyzy, ithalat hacminin istikrarlı kaldığını ve 2025'te azalmasının mümkün olmadığını belirtti.
Uzmanlar, ülkenin resmi olarak yeterince süt ürettiğini, ancak bunun önemli bir kısmının daha düşük kaliteli ürünlere işlendiğini veya ithal kuru sütten yapıldığını belirtiyor.
"Raflarda Kazak markaları altında gördüğümüz ürünlerin çoğu ithal kuru süt ve palm yağı bazlı ürünlerle yapılıyor. Bu ürünlerdeki tek yerel bileşen su," dedi tarım uzmanı Kirill Pavlov.
Ona göre, 2024 yılında Kazakistan yurtdışından 183.000 ton süt ve süt ürünü ithal etti ve toplam değeri 400 milyon doları aştı. Bunlar arasında:
Piyasadaki peynir ve lorun yaklaşık %50'si ithal ediliyor;
İthal tereyağı oranı %15'e ulaşıyor.
Ana sorun, süt işleme kapasitesinin eşitsizliği ve derin süt işleme kapasitesinin eksikliği olarak öne çıkıyor. Çoğu Kazak süt çiftliği, yerel işleyicilere hammadde sağlıyor, ancak bunların bazıları modern ekipman eksikliği nedeniyle yoğurt, peynir ve katma değeri yüksek ürünler üretemiyor.
Ayrıca, coğrafi ve lojistik faktörler, Rusya ve Belarus'tan yapılan tedariklere bağımlılığı artırıyor: ithal ürünler genellikle üretim ölçeği ve ileri işleme nedeniyle daha ucuz.
