Issiqlik stressining ta'siri buzoq bilan umr bo'yi qoladi
«Buzoqlardagi issiqlik stressi mo'tadil ko'rinishda kuzatilishi mumkin, masalan, tez nafas olish. Haddan tashqari stressning alomatlari yuqori nafas olish tezligi, og'zi ochiq va hatto vaqti — vaqti bilan osilgan til bilan nafas olishdir», deb tushuntiradi Cornell Cooperative Extension xodimi Alycia Drwencke.
Perinatal davrda ham issiqlik stressini boshdan kechirgan buzoqlarda tana vazni va sut mahsuldorligi umr bo'yi pasayadi, immunitetning zaif himoyasi, og'iz suti sifatidan qat'i nazar, immunoglobulinlarning yomon hazm bo'lishi va hayvonning o'zi va uning naslining omon qolish darajasi pasayadi. Tug'ilgandan so'ng, issiqlik stressi quruq ovqatni iste'mol qilishning yomonlashishiga, umumiy rivojlanishga, immunitetning zaiflashishiga va kasallik holatlarining ko'payishiga ta'sir qiladi.
Drwencke har qanday sog'liq muammolarini minimallashtirish uchun harorat va namlik ko'rsatkichi 65-69 ga yetganda buzoqlarni diqqat bilan kuzatib borishni tavsiya qiladi. Buzoqlarni to'g'ri joylashtirish orqali ularning uychasiga toza havo kirgazib sovutish mumkin; bo'shliqni soyalash orqali (uyi ustiga individual yoki guruhli tarkibga ega chodirni qo'yish); shuningdek, shamollatish, to’shama turi va gigienani yaxshilash orqali.
Qo'shimcha fikrlar
Bir vaqtning o'zida bir necha avlodlar uchun issiqlik stressining oqibatlari qanchalik tez yomonlashishi ajablanarli. Issiqlik stressi tufayli ona va qiz uchta laktasiya davrida sog’ishda kuniga 2,2 dan 3,9 kg gacha sut yo'qotishi mumkin. Ma'lum bo'lishicha, sigirlarning ikki avlodi (onadan nabiraga) dastlabki uchta laktasiya davrida sog’ishda kuniga 1,4 kg yoki undan ko'p sut yo'qotadi, dedi Drwencke Kornell universitetida (Kornell university) o'tkazilgan «Sut fermasida issiqlik stressini boshqarish va yumshatish 2021» vebinarida.
Iqtisodiy yo'qotishlar ham qo'shiladi, chunki biz hayvonlarga qo'shimcha sovutish bermaymiz. Mamlakatda (AQSh) biz har yili issiqlik stressi tufayli 1.5 milliard dollar yo'qotamiz, bu yerda 810 million issiqlik stressi sut yo'qotishlariga to'g'ri keladi, 134 million g’o’najinlarni o'stirishda qo'shimcha xarajatlarga to'g'ri keladi, 90 million sigirning umr bo'yi mahsuldorligi pasayadi va 371 million – issiqlik stressidan aziyat chekkan sigirlarning qizlarining sut sog'ib olinishi kamayadi.
Drwenckega ko'ra, e'tiborga olish kerak bo'lgan asosiy darslar quyidagicha-fermada har qanday yoshdagi hayvonlarni yetarli miqdorda suv bilan ta'minlash, atrof-muhit parametrlarini (havo harorati, harorat va namlik indeksi) birinchi navbatda kuzatib borish, shuningdek vaziyatni yaxshiroq tushunish uchun sigirlarning ko'rsatkichlarini kuzatish kerak. Issiqlik stressi, hech bo'lmaganda, keyingi ikki avlodga ta'sir qiladi, bundan ta'sirlangan onaning o'zini qochmaganda. Shuning uchun har qanday yoshdagi hayvonlarni sovutish ishlab chiqarish daromadini yaxshilaydi.
